Soğutma teknikleri çok eskilere mağara dönemine kadar dayanıyor. Eski zamanlarda ürünleri daha uzun süre muhafaza edebilmek için mağaraların en soğuk yerlerine koyup mağara girişlerini sıkıca kapatırlarmış. Günümüzde ise soğutma sistemleri çok daha fazla gelişti ve soğuk depolar ile sağlanmaya başladı.
Soğutma işleminin de bir maliyeti bulunmaktadır. Soğutma işleminde elektrik enerjisinin yanında, rüzgar, güneş ve bio enerjide kullanılmaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile soğutma maliyetleri çok aşağılara çekilmiştir. Örneğin 1 kg elma’yı soğuk depoda muhafaza ettiğinizde enerji maliyeti yıllık yaklaşım 0,10 TL (10 Kuruş) kadardır.
Günümüzde besinleirn %70’inden fazla soğuk depolarda muhafaza edilmektedir. Bu oran giderek artış göstermektedir. Evinizdeki buzdolapları da soğuk bir depodur.
Soğutmanın Gıda Ürünleri Üzerindeki Önemi
Gelişmiş ülkelerdeki soğuk saklama teknolojilerinin gelişmesi ile tarım gibi gıda alanlarında büyük atılım sağlanmış oldu. Özellikle tarım ürünlerinde yapılan soğuk depolama ile ülkenin her köşesine ürün nakliyesi sağlanmaya başladı.
Tarımda gelişmiş ülkelerde 3 kişiye ortalama 1m² soğuk depo alanı düşerken, Hollanda’da 1 kişiye 1 m³, Türkiye’de 11 kişiye 1 m³, Afrika ülkelerinde 1.000 kişiye 1m³ soğuk depo alanı düşmektedir.
Gıda depolamanın ürün fiyatlarına etkisi
İdeal saklama koşullarına sahip yeterli sayıda soğuk depo bulunan bölgeler, gıda arzını ve gıda fiyatlarını yıl boyunca sabit tutar. Böylelikle hem üretici, hem de tüketiciyi kazanır.
1. Gıdanın şeklini değiştirmek
Ürünü işleyerek farklı bir kategoriye sokmak, ona katma değer katmak ve geliri yükseltmek.
Ör: Sütten yoğurt elde etmek
2. Gıdayı üretildiği yerden başka bir yerde satmak
Ürünü daha çok bulunan yerde üretip daha az bulunan yere götürmek ve orada satmak.
ÖR: Mangoyu Afrika’da üretmek, Avrupa’ya satmak
3. Gıdayı üretildiği zamandan farklı bir zamanda satmak
Üretimi hasat zamanında gerçekleştirdikten sonra ürünü saklamak ve hasat zamanı dışında piyasaya sürmek.
ÖR: Elmayı kasımda üretip, haziranda satmak
Tüm bu durumlarda başarı, ürünü iyi depolamakta saklıdır. Bunun için de muhafaza edilen ürüne uygun, modern soğuk depolara ve işleme tesislerine ihtiyaç duyulmaktadır. Böylelikle:
- Ürün uzun süre aynı kalitede kalır
- Ürün kaybı en aza iner
- Ürün istenildiği zamanda ve istenildiği miktarda piyasaya çıkar
Üretmek yetmez, ürünü doğru saklamak ve işlemek gerekir.
