Daha önceki yazılarımızda bir soğutma sisteminde 4 temel elemanı sizlere anlatmıştık. Kompresör, kondenser, genleşme valfi ve evaporatör bir soğutma sisteminin ana elemanlarını oluşturmaktaydı. Bu ana elemanların yanında sistemin çalışmasına ve güvenli kalmasına yardımcı olması amacıyla yardımcı elamanları kullanılmaktadır. Yardımcı elemanlar zorunlu olmamakla birlikte sistemin sıkıntısız çalışması için konulması tavsiye edilir.
1- MANOMETRE (MANOMETER)
Soğutmacılıkta kullanılan manometreler çoğunlukla “yüksek basınç tarafı ” (0 atm ile 20 atm arası taksimatlı), kompresörden sonra ve “alçak basınç tarafı” (760 mmHg vakum ile 10 atm), kompresörden önce olarak iki adet kullanılır.
2- TERMOMETRE (THERMOMETER)
Civalı, alkollü termometreler en ucuz ve basit sıcaklık ölçü cihazlarıdır. Kompresörden önce ve sonra olamak üzere iki adet kullanılır. Günümüzde dijital göstergeli termometreler kullanılmaktadır.
3- ALÇAK VE YÜKSEK BASINÇ PRESOSTATI (LOW and HIGH PRESSURE
PRESSOSTATS)
Soğutma sistemindeki alçak basınç (emme) hattındaki ve yüksek basınç (basma) hattındaki basınçları çalışma sırasında sürekli kontrol eder, belirlenen alçak ve yüksek basınç değerlerininin dışına çıkılmasına engel olmak için kompresörü durdurur.
Kompresörün emme ve basma tarafındaki alçak ve yüksek basınçların, istenilen alt ve üst sınırların dışına çıkmasını önleyerek daima emniyet sınırları içinde kalmasını temin eder. Normal çalışma esnasında kontaklar kapalıdır ve akım geçer. İmalatçı firma tarafından ayarlanmış olan alt ve üst basınç sınırları dışına çıkıldığı zaman, alçak-yüksek basınç presostatı, kompresör Elektrik motorunu durdurur. Alçak ve yüksek basınç presotatları beraber veya ayrı ayrı uygulanabilirler.
4- DİFERANSİYEL YAĞ BASINÇ PRESOSTATI (DIFFERENTIAL PRESSURE
OİL PRESSOSTAT)
Kompresör yağlama yağı basıncını kontrol eder. Kompresörde gerekli yağ basıncı olmadığında, belli bir sure sonra (90 saniye) kompresör motorunu durdurur. Yağ sarjı ve ilgili diğer bakımlar yapıldıktan sonra, reset kontağına basılıp normal çalışma düzenine geçilir.
5- YAĞ AYIRICI (OIL SEPARATOR)
Büyük sistemlerde kompresör yağlama yağının çevrimde dolaşmasını engellemek ve yağın tekrar kompresöre geri dönmesini sağlamak için kullanılır. Kullanılması sistem verimini artırır.
Yağ ayırıcıların genel kullanım amacı yağlı deşarj gazlarını ayırmak ve Yağın kompresör karterine düzenli ve doğru bir şekilde geri dönüşümünü sağlamak. kullanılmaktadır.
Bunla birlikte yüksek bir yağ sıcaklığı oluşturup soğutucu akışkan gaz migrasyonunu önlemek ve yağ içindeki soğutucu akışkanın ayrılması ve gazın alınmasını sağlama amaçlı paslanmaz ve sarı malzeme kullanılmakta olan şamandıra sistemi oldukça hassas ve sağlam bir iğneli valf sistemi ile çalışmaktadır.
Ürün içerisinde kullanılmakta olan parçalar; Şamandıra topu, mandal, iğne, yağ ayırıcı plaka ve filtreler tamamen paslanmaz malzemelerdir. Yağ dönüş borusu ve şamandır valfi ise tamamen sarı malzeme kullanılmaktadır.
6- SIVI TANKI (LIQUED RECEIVER)
Kondenserden sıvı haline gelmiş soğutucu akışkanı tahliye etmek, kondenseri rahatlatmak, bakım ve onarım durumunda sıvıya depo görevi gören tanktır.
Kondenserden sonra yer alır ve tüm sıvıyı (soğutucu akışkanı) alacak büyüklüktedir. Likit tankları sistemde meydana gelen dalgalanmaların karşılanmasında, genel anlamda sistemin yüksek basınç tarafında, sıvı ile sıcak gaz arasında bir yastık/tampon vazifesi görmek, evaporatöre sıcak gazın gitmesini önlemek maksadıyla kullanılır bununla birlikte sistem içerisindeki likit’in dinlenmesini sağlamaktadır.
7- KURUTUCU FİLTRE (DRIER FILTER)
Montaj sırasında soğutucu akışkan devrelerinde kalan nemin, alçak sıcaklıklarda buzlaşarak doğuracağı tıkanıklıkları ve korozyon etkisini önlemek amacıyla sıvı devresi üzerine konulur. Kurutucuların, ayrıca soğutucu akışkan devresi üzerindeki yabancı maddeleri süzme (filtraj), özelliği de vardır.
