Bir soğutma sistemindeki ana soğutma elemanlarından bir tanesi de genişleme valfleridir. Genişleme valfleri kondenserden sıvı halde ve yüksek basınçta gelen soğutucu akışkanın basıncını hızlı bir şekilde düşürerek buharlaşma basıncına gelmesini sağlamaktadır. Böylelikle basınç düşürme işlemi düşük sıcaklıkta yapılmış olur.
Genişleme valfleri tülerine göre 4 adettir.
- Kılcal borular
- Otomatik genişleme valfi
- Termostatik genişleme valfi
- Elektrikli (elektronik) genişleme valfleri
Kılcal Borular
Yoğuşturucu ile buharlaştırıcı arasına yerleştirilmiş iç çapı ve uzunluğu soğutma sisteminin kapasitesine göre seçilmiş olup, çoğunlukla çapı 0.5 ile 2.16 mm arasında değişen çok küçük çaplı bir boru kısmıdır. İç çapı çok küçük olduğu için kılcal boru adı verilir.
Düşük soğutma yüklerine (10 kW ve aşağısı) sahip cihazlar olarak paket tipi ve ev tipi buzdolaplarında kullanılır. Kılcal boru çapı uzunluğuna göre çok düşük bakır borulardır. d<<L 0.8<d<2.4 mm, 1<L<6 m
Avantajları:
- Basit, kolayca imal edilen ve ucuzdurlar.
- Soğutucu akışkan miktarını az göndererek kontrol eder, sıvı deposuna ihtiyaç olmaz.
- Soğutma sistemi durduğunda basınç, çevrim boyunca her yerde aynıdır.
Otomatik Genişleme Valfi
Sabit soğutma yüklerinde, ve orta büyüklüklerdeki soğutucularda kullanılır. büyük tesisler için uygun değil, ani yük değişimlerine cevap vermiyorlar, ayar vidası ile basınç ve yük kontrolü yapılır.
Termostatik Genişleme Valfi
Hassas tip bir genişleme valfidir. Soğutucu akışkan akışını ve buharlaşmayı hassas bir şekilde kontrol eder. İçten ve dıştan dengelemeli olmak üzere iki tipi mevcuttur. Otomatik genişleme valfine göre basınç ayarı ve akışkan miktarını daha hassas yapmaktadır.
Elektrikli (Elektronik) Genişleme Valfleri
Günümüzde,bu tip genleşme valfleri yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır.Elektronik genleşme valflerini,
a-)Isı-motor kontrollü
b-)Elektromagnetik modülasyonlu
c-)Pulse(darbe) modulasyonlu(on-off)
d-)Adım-motor kontrollü
olmak üzere kontrol tiplerine göre 4 şekilde sınıflandırabiliriz.
