Son yazılarımız genel olarak enerji üzerine yazıldı. (Bkz. Evlerde Enerji Verimliliği) Bunda sanırım enerji fiyatlarına (özellikle doğalgaz ve elektrik) gelen zamların etkisi büyük oldu. Bu yazımızda yine enerjimizi daha verimli kullanmak, güneş enerjisinden faydalanmak üzerine bir yazı kaleme aldık.
Evlerimizde güneş enerjisinden bilinçli veya bilinçsiz olarak sürekli faydalanıyoruz. Güneş enerjisinden en fazla gün içinde camın içerisinden geçerek evimize giren ve evimizi ısıtan güneş ışınları şeklinde faydalanıyoruz. Bir çok kişi bunun farkında olmadan faydalanıyor. Güneş ışınlarının camdan geçerek evi ısıtması kışın faydalı olsa da yazın istenmeyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor.
Bu yazımızda kış şartları için evimize güneş enerjisini kullanarak sıcak su elde etmeyi inceleyeceğiz.
Güneş Kollektörü
Güneş kollektörü evlerin çatısına konulan, borular ve su deposundan oluşan uygulaması ve kullanması basit bir sistem. Güneş kollektörleri eski ve yeni sistem olarak ikiye ayrılıyor. Eski sistemlerde borular kapalı bir kabın içinde bulunuyor ve güneş ışınları bu kabın içini ısıtarak boruların ısınmasını sağlıyor. Isınan borular içerisindeki suyu ısıtarak sıcak su elde etmemizi sağlıyor.
Yeni sistemde ise vakum tüplü güneş kollektörleri kullanılıyor. Vakum tüplü güneş kollektörleri eski sisteme göre daha verimlidir. Vakumlu tüpler borcamdan oluşur ve iki tabaka arasında vakum katmanı oluşturulur. Bu katmandan tüpler geçmektedir. Aynı bir termos gibi işleve sahip olan bu sistem ısı enerjisinin %93’ünü absorbe eder ve daha yüksek verim elde edilmesini sağlar.
Vakum tüpleri baryum ile kaplıdır. Baryum tabakası genel olarak tüpü dış etkilerden korumakla birlikte vakum durumu hakkında da bilgi verir. Normalde gümüş renginde iken vakum gitmiş ise beyaz renk olur. Bu durum vakumun eksik olduğu ve tüpte sıkıntı olduğunu göstermektedir.
Güneş açısına göre doğru konumlandırılıp güneş ışınları dik bir şekilde tüplere geldiğinde en yüksek verim elde edilir. Tüplerin içerisinde bulunan bakır borular tüp içerisinde bulunan ısıyı alır ve bakır boru içerisindeki damıtılmış suya aktarılır. Yüksek vakum sayesinde sisteme antifriz eklenmesi yapıladan -30 dereceye kadar donma olmadan sistem çalışmaya devam eder.
Vakumlu tüpler birbirinden bağımsızdır ve kullanım ömürleri yaklaşık olarak 15 yıldır. Tüpler hasar aldığında, çalışmadığında değiştirmesi kolaydır, sistem kesintiye uğramaz. Yapılan vakum ile yalıtım üst seviyededir. Tüp içerisindeki sıcaklık 150 derece olsa dahi dışı 40 dereceyi geçmemektedir.
Tüplerin bağımsız olması sayesinde sistem istenilen büyüklükte kurulabilmektedir. Silindirik yapı Güneş’in günün her saatinde tüp üzerine dik açıda gelmesi sağlar. Bu sayede verim daha yüksek olmaktadır.
Vakumlu tüplerin temel maddesi bor ve silisyumdur. Ülkemizde bor çok yüksek miktarda olmasına karşın vakumlu tüpler yurt dışından (genellikle Çin’den) ithal edilir.
Vakumlu tüpler oldukça dayanıklıdır. 25 mm çapındaki dolu yağmuruna 150 derece sıcaklığa, -30 derece soğuğa rahat dayanabilmektedir.
Vakumlu tüp güneş enerjisi sistemleri doğal akışlı ve zorlanmış akışlı olmak üzere iki türdür. Dolaşımlı tip kollektörlerde vakumlu tüpler ve içindeki borular doğrudan depoya bağlanır. Boru içerisinde su sıcaklık farkı nedeniyle yükselerek hareket eder. Bu hareket için herhangi bir enerji harcanmaz.
Zorlanmış akışta ise sistemde bir pompa vardır ve akış bu pompa ile sağlanır. Depo içerisindeki su sıcaklığı istenilen seviyeye gelmediğinde bir adet elektrikli ısıtıcı isteğe göre kullanılmaktadır.
Vakumlu Tüp Güneş Kollektörü Fiyatı
Vakumlu tip güneş kollaktörü fiyatları eski sistemler göre daha yüksektir. Fiyatının yüksek olmasına karşın daha verimlidir. Sistem fiyatı kuracağını büyüklüğe göre değişmektedir. Kabaca bir fiyat çıkarmak gerekir ise 1 metre boyunda 24 adet vakum tüp bulunan bir sistemin fiyatı 2700 – 2900 TL civarındadır.)
