Soğuk Hava Deposu Yapmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

Yaz mevsiminin gelmesi ve hava sıcaklıklarının sürekli artması ile meyve ve sebzelerin daha uzun süre dayanabilmesi ve uzak lokasyonlara nakliyatının yapılabilmesi için soğuk hava depolarının önemi kat be kat artmış durumda. Soğuk hava deposu yapmadan önce bilinmesi gereken bazı maddeleri sizlerle paylaşalım istedik.

• Öncelikle soğuk hava deponuzda ne depolayacağınızı ve ne kadar depolayacağınızı bilmeniz / tahmin etmeniz gerekiyor. 1 kg ayva ile 1 kg limon aynı hacimi kaplamadığı gibi donma sıcaklıkları da farklıdır. Aynı şekilde her sebze, meyve, et, balık gibi ürünler için tasarım şartları farklı olacaktır.
• Belirleyeceğiniz ürün / ürünler ve miktarına göre soğuk hava deponuzun alanını ve hacmini hesaplayacaksınız.
• Hesaplamaya büyüme planlarınızı, ortaklık durumunuzu katmalı uzun yıllar sizi idare edebilecek bir tasarım ortaya çıkmalı. Zira her ilave onarım, her ilave tadilat büyük mali yük getirecektir.Her ürünün saklama derece bilinmiyorsa gıda mühendisliği hizmeti veren firmalardan öğrenilmeli ben yaparı olur, sen merak etme gibi söylemlere itibar edeilmemeli genelde türkiyemizde bu şekil işlerin sonu hüsranla biter.
• Aynı şekilde saklama şartları bası ürünlerin nem miktarı çok önemlidir. Bir gıda mühendisliği firmasından öğrenilmeli bozulmadan önce depodan sevk edilmeli ve ürün sirkilasyonuna göre depo dizayn edilmeli gerekirse 2 veya daha fazla kapı konulmalı veya gerekli raf, nemlendirme sistemi ile donatılmalıdır.
• Örnek Sebze meyve depoları, et depoları, süt ürünleri depoları, yada Donmüş ürünleri saklayacağımız odaların ısıları +4 ila -40 derece arasındadır. aşağıda tabloda bazı ürünlerin saklama dereceleri mevcuttur.
• Soğuk odaların kapıları sürekli açık kalmaya uygun değildir, açılmış olan kapılar sevkiyat anında açılıp hemen kapatılması gereklidir. kapı açıldığı zaman fan durmalı (fan swich li sistem) veya kapatılmalıdır fanlar açık iken içeri girilmesi çalışanlar için sağlık riski oluşturabilir aynı zamanda oda içindeki soğukluk daha hızlı bir biçimde dış ortama doğru akar ve aşırı elektrik sarfiyatına sebep olur. Atmosfer kontrollü odalarda ise ürün sevk edileceği zaman hariç açılması tehlikelidir, açıldığı zaman da ürün tamamen sevk edilmelidir.
• Nekadar enerji tüketeceği imal edilen cihazların üstündeki etiketlerde ve fiyat tekliflerinde yazmaktadır. soğuk hava deposunun kurulduğu bölgenin iklim kosulları en önemli faktördür aynı zamanda oda yapımında kullanılan panellerin yogunluk oranı ve ısı geçirgenligi (Halk dilinde yalıtım) da ikinci unsur olarak değerlendirilmelidir.
• Örnegin çok uygun fiyat verdiler dediğiniz noktada en çok fiyatları ucuzlatan yalıtım malzemesinin özelliğidir. Aradaki fark uçurum niteliğide ise kötü haber aradakı farkı elektrik faturasında taksitle ödeme imkanı olarak görülebilir fakat soğuk hava deposu yaptıracaksanız bu yıllar içinde diğer teklifleride aşan bir hal alır ve bunu kimse size sormaz iseniz söylemeyecektir.
• Günümüz teknolojisinde ürünleri aldığınız taktirde 20 yıl ve üstü olarak odada kullanılan panel ve yalıtımınızı kullanabilirsiniz panel şeklinde yapılan soğuk hava depoları bir kere daha söküp kurulabilir, kısaca bir kere daha söküp kurabilirsiniz ondan sonra kullanmak uygun değildir bu şekilde paneller ikinci el panel olarak satılmaktadır. Bunların kullanımı izolasyon yalıtım poroblemlerine sebebiyet verir buda elektrik maliyetlerinizi arttırır.
• Soğutma sistemleri için en fazla 5 yıl problemsiz çalışma süresi çok iyi bir süredir. Buna itiraz eden bir çok Usta olabilir, evet avrupa şartlarında 10 yıl gibi bir süredir bu fakat ülkemizde işçilik fiyatları çok düşük ve müşterilerin acelesi ile birleşince benim kendi görüşüm 5 yıla düşüyor şunuda iddia ediyorum özenli bir şekilde hesaplanan, ve yapımında işçilik maliyetinden kaçılmayan bir soğutma tesisatı düzenli 6 aylık ve yılda bir ağır bakımları yapılır ise bir soğuk hava deposunu 15 yıl kullanabilirsiniz.Genellikle kapısı açılmadığı taktirde izalasyonu iyi yapılmış bir oda olduğu dereceyi 48 saate kadr muhafaza edebilir kapısı açılmamak şartı ile fakat kullanım özelliklerine göre değişiklik göstermektedir -18 lere yaklaştığında bu süre 24 saat veya 16 saate kadar düşebilmektedir.
• Servis imkanı kısıtlı olan biölgelerde özellikle ülke dışında Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Rusya gibi ülkelerde usta veya servis imkanı az olan yerlerde cihazlar seçilirken aynı model (kompresöerler, fanlar, fan çapları, dijital termostatlar,) ve genelde temini ve tamiri kolay olanlar tercih edilimeli ve 5 adet kompresör varsa 1 yedek tutulmalı fanlar ve diğer aksam larda 10/2 yani 10 tane varsa 2 tane yedek alınmalıdır.
• Bu husus atlanmamalıdır 2 sene garanti süresi olan ülkemizde bile genelde 2 yıl poroblem çıkmaz fakat 3 yılda aynı makineden bulma şansınız azalır yukarıdada belirttiğim gibi genelde işi almak için elde olan stokta olan malzemeleri kullanmayı severiz, Frashcold kompresör, Dorin Komprasör, bitzer kompresör yarı hermetik kompresörler ülkemizde çok kullanılan kompresörlerdir.
• Bir üst parağrafta yazdığım durumlarda “600 metrekara soğuk hava deposu” ve üstünde yapılan depolarda en azından sistemi tanıyan müdahale edebilecek personeliniz olması gereklidir hiç bir imkanınız yoksa santiye esnasında teknik becerisi olan bir personelinizi çalışan ekipte eğitilmek üzere teknisyenlerin yanında şantiye süresince bulunmasını sağlayın eğitimi için firma dan destek talebinde bulunun bu gereksiz zaman kaybı ve servis masraflarınızı düşürecektir.
• Büyük şehirlerde 2 ila 4 saat arası servis zamanlaması olmakla beraber kırsal bölgelerde 6 ila 12 saat arasıdır. Bazı nedenlerle hava ulaşımı kullanılan yerlerde bu 24 ila 48 saat gibi bir süre alır.
• Ülkemiz şartlarında bu sorunun cevabı malesef en ucuz olan şeklindedir. Genellikle üç beş yerden fiyat alınır en ucuz olan seçilir yukarıdada anlatmaya çalıştığımız gibi karşınızda size ürününü satmak isteyen bir pazarlamacı ve onun karşısında müşterisi var ne yazıkki avrupadaki gibi bir çalışma sistemi olmayan ülkemizde;
• TOTAL 100 bin TL’ lik bir işe 10 bin TL işçilik gerisi malzeme şeklinde teklifler hazırlanır, cazip olması için geriye 90 bin TL ye soğuk hava deposu malzemesi yazılır. Genelde buna inanılmaz 95 Bin TL ye el sıkışılır.  Düşünülmez bile 5 Bin TL ye bu firma 3 Adamı 1 ay şantiyede nasıl çalıştıracak, müşteri sormaz diğeride söylemez asıl kar malzemede gizlidir, yıllardır türkiyedeki bu sistemi, satıcı ve alıcı böyle olduğunu bilir ve kabullenir, soğuk hava deposunda bu en tehlikeli durumdur.
• Sonuçta özellikle soğutma tesisatını yapan 1 tane usta en önemli şeyi yani sizin sisteminizin kalbini kuracak olan kişidir.  Bu kişi işi bilmiyorsa yada hemen bitirip gideyim derdinde ise kangreniniz hayırlı olsun yıllar boyu mahkemede sonuçlanacak hastalığınızı ve sitresinizi paranızla satın aldınız demektir. Yapacak ustaların belgelerini sorun, belgelerini isteyin diplomasını isteyin pazarlamacınız makine mühendisi olabilir. Fakat kuracak usta o değil. 3000 metrekare tesisi ustalar ve Çıraklar kurar bazı firmalar belki bunu yayınladığımız için kızacak gerçekler bu şekilde.