Bugün sizlerle birlikte son zamanlarda adından sıkça söz edilen, faydaları saymakla bitmeyen yeşil çayı inceleyeceğiz.
Bilimsel literatürlerde Camelia Sinensis olarak geçen çay bitkisi, çeşitli kaynaklara göre M.Ö. 2700’lü yıllarda bulunmuş olup uzun yıllar hastalıkları tedavi etmek amacıyla ilaç olarak kullanılmıştır. Çay yapraklarının işlenme yöntemlerindeki farklılıklara göre; siyah çay, oolong (beyaz) çay ve yeşil çay olmak üzere üç çeşit çay üretilmektedir.
ÇAY BAHÇELERİ
Yeşil çay M.S. 800’lü yıllarda Çin’de üretilmeye başlamıştır. Ardından Çin’den Japonya’ya getirildiği ve o yıllarda da güçlü bir ilaç ve sağlıklı bir içecek olarak tüketildiği bilinmektedir. Mucizevi içecek olarak da bilinen yeşil çayın insan sağlığına yaraları yapılan çeşitli bilimsel araştırmalarla desteklenmiştir.
ÇAY YAPRAĞI
Çay bitkisinde yapraklardaki kaliteyi etkileyen karakteristik özellikler genç yapraklara doğru gidildikçe artmaktadır. Bu nedenle özellikle yeşil çay üretimi için hasat edilecek olan yaprakların tomurcuk ve sürgün uçtan koparılmış iki yaprak olması istenmektedir. Hasat edilen çay yaprakları polifenol oksidaz ve diğer oksitleyici enzimlerin inaktif hale getirilmesi amacıyla bekletilmeden ısıl işleme maruz bırakılırlar. Ardından kurutma ve diğer proses basamaklarından geçerek tüketime hazır hale getirilirler.
Yeşil çayı diğer çaylardan ayıran, yaprakların tazeliğini, kendine has yeşil renginin korunmasını sağlayan ve onu mucizevi kılan aşama; oksidasyonun engellenmesi aşamasıdır. Bu sayede yapraklardaki polifenol miktarı oldukça yüksek kalmaktadır.
Yeşil çayın kuru ağırlığının %30’luk kısmı kateşinler ve türevlerini içeren flavonoidlerce zengindir. Kateşinler suda çözünür bileşikler olup renksiz yapıdadırlar ve yeşil çay demine acılık, kendine has buruk tadı verirler. Yeşil çayda bulunan kateşinler, C ve E vitaminlerinden çok daha güçlü antioksidan etkiye sahiptirler. Yeşil çayda bulunan başlıca kateşinler; epigallokateşin gallat (EGCG), epigallokateşin (EGC), epikateşin (EC) ve epikateşin gallat (ECG) tır. EGCG yeşil çayda %60 oranla en fazla bulunan kateşindir. EGCG, kateşinler içinde en yüksek antioksidan etkiye sahip bileşiktir.
Ayrıca yeşil çay içeriğinde bulunan kateşinler, çağımızın en yaygın hastalığı kanserin oluşumuna karşı çeşitli koruyucu etkileri sağlamaktadır. Bu etkiler;
Yeşil çaya dair tüm merak ettikleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bilimsel literatürlerde Camelia Sinensis olarak geçen çay bitkisi, çeşitli kaynaklara göre M.Ö. 2700’lü yıllarda bulunmuş olup uzun yıllar hastalıkları tedavi etmek amacıyla ilaç olarak kullanılmıştır. Çay yapraklarının işlenme yöntemlerindeki farklılıklara göre; siyah çay, oolong (beyaz) çay ve yeşil çay olmak üzere üç çeşit çay üretilmektedir.
Yeşil çay M.S. 800’lü yıllarda Çin’de üretilmeye başlamıştır. Ardından Çin’den Japonya’ya getirildiği ve o yıllarda da güçlü bir ilaç ve sağlıklı bir içecek olarak tüketildiği bilinmektedir. Mucizevi içecek olarak da bilinen yeşil çayın insan sağlığına yaraları yapılan çeşitli bilimsel araştırmalarla desteklenmiştir.
Yeşil Çay Nasıl Üretilir?
Çay bitkisinde yapraklardaki kaliteyi etkileyen karakteristik özellikler genç yapraklara doğru gidildikçe artmaktadır. Bu nedenle özellikle yeşil çay üretimi için hasat edilecek olan yaprakların tomurcuk ve sürgün uçtan koparılmış iki yaprak olması istenmektedir. Hasat edilen çay yaprakları polifenol oksidaz ve diğer oksitleyici enzimlerin inaktif hale getirilmesi amacıyla bekletilmeden ısıl işleme maruz bırakılırlar. Ardından kurutma ve diğer proses basamaklarından geçerek tüketime hazır hale getirilirler.
Yeşil çayı diğer çaylardan ayıran, yaprakların tazeliğini, kendine has yeşil renginin korunmasını sağlayan ve onu mucizevi kılan aşama; oksidasyonun engellenmesi aşamasıdır. Bu sayede yapraklardaki polifenol miktarı oldukça yüksek kalmaktadır.
Yeşil çayın kuru ağırlığının %30’luk kısmı kateşinler ve türevlerini içeren flavonoidlerce zengindir. Kateşinler suda çözünür bileşikler olup renksiz yapıdadırlar ve yeşil çay demine acılık, kendine has buruk tadı verirler. Yeşil çayda bulunan kateşinler, C ve E vitaminlerinden çok daha güçlü antioksidan etkiye sahiptirler. Yeşil çayda bulunan başlıca kateşinler; epigallokateşin gallat (EGCG), epigallokateşin (EGC), epikateşin (EC) ve epikateşin gallat (ECG) tır. EGCG yeşil çayda %60 oranla en fazla bulunan kateşindir. EGCG, kateşinler içinde en yüksek antioksidan etkiye sahip bileşiktir.
Yeşil Çayın İnsan Sağlığına Yararları Nelerdir?
Geleneksel Çin tıbbında da çeşitli hastalıkların tedavisi amacıyla kullanılan yeşil çay, günümüzde hala önemli bir araştırma konusudur. Her geçen gün yapılan çeşitli çalışmalar sonucu farklı özellikleri keşfedilmekte olan yeşil çayın insan sağlığına yararlarından bazıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.1- İçeriğinde bulunan kateşinlerden kaynaklı yüksek antioksidan etkisi vardır. |
2- İyi bir diüretiktir, vücutta bulunan ödemi ve enflamasyonu azaltan antienflamatuar etkisi vardır. |
3- Sahip olduğu çeşitli vitamin ve mineraller ile cilt kusurlarını giderici, yaşlanmayı geciktirici etkileri bulunmaktadır. |
4- Genetik değişikliklere sebep olabilecek çeşitli etkenleri önleyici antimutajenik etkisi vardır. |
5- Çeşitli virüslere karşı antiviral etkisi vardır. |
6- Streptococcus mutans ve Streptococcus sobrinus gibi dişlerde çürüme ve mantar oluşumuna sebep olan bakterilerin aktivitesini önleyici antibakteriyel etkisi vardır. |
7- Tip 2 diyabetin önlenmesini sağlayıcı antidiabetik etkisi vardır. |
8- Kolesterol düşürücü hipolipidemik etkisiyle Plazma LDL kolesterolünü azaltır ve plazma HDL kolestrolünü artırarak damar sertliğini önleyici antiarteriosklerotik etki gösterir |
9- Yağ metabolizmasını düzenleyerek yüksek yağlı gıda tüketiminden kaynaklanan obeziteyi önleyici etkisi vardır. |
10- Anjiyogenezle ilişkilendirilen tümör büyümesi, romatoid artrit, diabetik retinopati ve hemanjiyom gibi hastalıkların önleyebilecek antianjiyogenik etkisi vardır. |
11- Antikanserojenik etkileri vardır. |
- Hücrelerin çoğalmasını engellemek
- Hücre döngüsünü durdurmak
- Kanser etkeni reseptörleri baskılamak
- Sitokin salınımını azaltmak
- Mitotik uyarıları baskılamak
- Mutajeniteyi ve genotoksisiteyi önlemek
- Detoksifikasyon enzimlerini etkinleştirmek
- Serbest radikalleri temizlemek
- Kanser hücrelerinin apoptosisini hızlandırmak
- Anjiojenesisi engellemek gibi mekanizmalarla açıklanmaktadır.
Yeşil çaya dair tüm merak ettikleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.